مانی
سخن هفدهم
انجمن آرای ایران
30 ژانویه ۲۰۱۰
شعار:«آزادی، استقلال، جمهوری ایرانی» که از سوی بیشترینهی مردم آزادیخواه در تظاهرات 7 ماه گذشته در گرانیگاهِ خواستههای آنان جای گرفته، دو مفهوم سلبی و ایجابی دارد:
2 – بخش سلبی آن که واکنشی آگاهانه در برابر «جمهوری اسلامی» است، به روشنی بر رد آمیختگی قدرت سیاسی و حکومتی با دین اسلام تاکید دارد. همان آمیختگی که نه تنها در سی سال گذشته در همهی آزمونهایش ناکام مانده، بلکه در 14 سده ی گذشته، در دهها کشور اسلامی با دهها گونه شکلِ حکومتی، دستاوردی مگر تیرهبختی مردم، بلاهتگستری، خرافهسازی، ویرانگری، خونریزی، فردیتشکنی، هویتشوئی از ملتها، جنگهای «حیدری- نعمتی»، واپسماندگی فکری و علمی برای کشور، تحملناپذیری در برابر دگراندیشی نداشته است. در آن همه قرن، در آن همه شکلهای ظاهرا گوناگونِ حکومت اسلامی، و با آن همه ثروتهای زیرزمینی، هیچ کشور اسلامی به رفاه، دموکراسی، آزادیهای مدنی، مردمسالاری شایسته، و ثبات اجتماعی متکی بر رضایت مردمان دست نیافته است. نخستین شرط ایستادگی در برابر «حکومت جمهوری اسلامی» در ایران، نفی هر سه واژهی آن است. نفی حکومت مطلقه، نفی جمهوریت ساختگی و دروغین؛ و نفی اسلامیت در ساختار حکومتی.
2 – بخش ایجابی شعار جمهوری ایرانی، آنهم در ایران و برای مردم ایران، همنوا و هماهنگ کردن جمهوریت مدرن و شناخته شده درجهان است با تکیه و تاکید بر سازوکارهای فرهنگ و تمدن ایرانی. فرهنگ ایرانی در درازای تاریخ دو امر کلی، اما پیوسته به هم را برای مردم این سرزمین سامان داده است:
الف. مناسبات میان انسانها را با تکیه بر خرد، اخلاق و دانش سامان داده است که برآیند آن رفاه همگانی و دانش گسترده در همهی زمینهها و سربلندی ملی و مدارای سیاسی و حکومتی بوده است.
ب. مناسبات میان انسان و خدا (اهورامزدا = خدای دانایی و خرد) را سامان داده است. باور به وجود و حضور اهورا در گوهرانسان ایرانی، انسان را تا مرتبهی خدایی بالا آورده است و وحدت در کثرت فرهنگی و دینی، نوعی از انسان – خدایی را پرورده است که خردورزی و نیکیگرایی، راهنمای رفتار، کردار و اندیشهی اوست. این انسان – خدایی و یا به سخن دیگر همه – خدایی، نوعی اندیشه ی ماتریالیستی ایرانی است که به گفتهی هگل، دیدن “گوهر یگانه” در همهی ظواهر وجود است که برآیند آن عشق به دیگری، مدارا، بزرگداشت موجودات و طبیعت، بزرگداشت شادی، سرور، خرمی، و ارجنهی به زندگانی اینجهانی است.