VIEW THIS ARTICLE AS WORD.DOC — VIEW THIS ARTICLE AS PDF

منوچهرجمالی

اندیشه های روز به روز
(10)

خردِآزماینده ، بنیادگذار ِآزادی
—————————-
همگان، میآزمایند
تا نیکی را ازبدی، « بدانند »
(خردِآزماینده، سرچشمه اخلاق وقانون)
———————————-
«برگزیدن » برپایهِ « آزمودن »

همه چیز را همگان ، دانند
وهمگان ،«هنوز زاده نشده اند» بزرگـمهر
—————————-
دموکراسی برپایه «بینشِ همگانی»
—————————-
نقش ِآیندگان،درتاسیس حکومت
ارتا یا سیمرغ : خرد را، آزماینده میداند
انسان با خردآزماینده اش هست
که خودش، درآزمودن، نیکی وبد ی را
ازهم روشن میکند ( ارزش میگذارد)
انسان، هنگامی آزاداست که
دانائیش، برخرد آزماینده اش،استوارباشد
……………………
زرتشت : خرد را، « برگزیننده» میداند
خردِ برگزیننده،درروشنائی( دانائی ) که ازجان خودش افروخته نشده ، برمیگزیند

چگونه چیزی برای ما روشن میشود ؟ هنگامی که انبوه تجربیات وپدیده ها ورویدادهای گوناگون ، روی هم ریخته شده اند، خواه ناخواه تاریکند . هنگامی که آنها را به هم بپیوندیم  وباهم یکی بسازیم ، آنها ، روشن میشوند . « یکی ساختن ِ انبوه فراوان وکثیرگوناگونیها » ، آنهارا « روشن میسازد» . ولی برای ما ، حتا یکی ساختن آنها ، کاملا آنهارا برای ما روشن نمیسازد . بلکه این یکی برای ما ، باید درمقابل« ضدی » قراربگیرد ، که ازآن بریده ، وبا آن پیوند ناپذیراست ، آنگاه ، برای ما به اوج روشنی میرسد .  دراین راستا روشن شدن ، تنها یکی ساختن حقیقت یا خدا ، نیست، بلکه  یکی ساختن « ضدحقیقت وضد خدا » ، دربرابر حقیقت وخدا هم هست . روشن شدن ، تنها یکی ساختن علت یا اراده یا اصل نیست ، بلکه یکی ساختن« ضد علت» و«ضد اراده» و«ضد اصل» و«ضد عقل» نیزهست . هیچ حقیقتی وخدائی و اصلی وعلتی و اراده ای ، بی یک ضد ، روشن نمیشود . این مفهوم از « روشنی » ، ازکجا درما پیدایش یافته واستوارمانده است ؟ خدایان ایران ، « خدایان خوشه » یا « خوشه خدایان » بودند . ولی ادیان توحیدی ، استوار براینند که خدا یکی است وخوشه نیست . واین یکی بودنست که آن خدا را ، خدای روشنی ونور میکند . همه جهان را میتوان ازآن پس ، با یک خواست وبا یک اراده وبا یک علم او ، روشن کرد وفهمید . این اندیشه ، مادر ِ اندیشه های دیگردرتاریخ شده است که حقیقت ، یکیست ، علت اصلی ، یکیست ، زیربنا ، یکیست ، بُن ، یکیست …. .